I. Мележ быў адзiным пiсменнiкам 20-га стагоддзя, якi не меў шкодных звычак. Таму што ён быў язвеннiкам, у яго было хворае сэрца, задышка, i шмат другiх хваробаў. I таму яму нельга было нi пiць, нi курыць, нi гуляць з бабамi. Але ён вельмi марыў аб паўнацэнным жыццi, i свае мары ажыццяўляў у сваiх творах. У яго быў адзiны сябр - сабака, якi прыносiў яму аб'едкi, каб пiсменнiк не лунуў з голаду.
Мележ планаваў напiсаць 20 тамоў "Палесскай хронiкi", але не дажыў да гэтага моманту. Ён паспеў напiсаць толькi тры тамы, чым аблегчыў жыццё многiх вучняў беларускiх школ.
Галоўных герояў у "Палесскай хронiцы" шмат. Гэта Васiль, Ганна, Яўхiм i iншыя. Мележ пiсаў у мемуарах, што Васiль - гэта ён у марах. Раман пачынаецца з апiсання вёскi, у якой адбывалiся падзеi. Гэта вёска размяшчалася на востраве пасярод балота. I якi ж прыдурак некалi сюды прыехаў, i заснаваў тут вёску? Цяпер адсюль нiкому не выбрацца. Але людзi не падалi духам, расцiлi канаплю, табак, гналi самагон. Бо гарэлкi i вiна ў краме не было. Ды i крамы не было у вёсцы.
А вось - хата Васiля. Здалёк чутно як нехта крычыць, гэта Васiль. Злуе што мацi разбудзiла на 15 хвiлiн пазней чым трэба. I пакуль на працу, Васiль не паспее добра пахмялiцца. Потым усёж-такi Васiль супакоiўся, сеў закурыў. Потым запрог свайго каня, скокнуў у сядло, i паскакаў на працу.
Па дарозе Васiль сустрэў воз, у якiм ехала Ганна са сваiм братам-дэбiлам, у якога было размягчэнне мазгоў, скалiоз, касаглазiе, i цыроз печанi ад празмернага ўжывання алкаголю.
Ганна была дзеўка прыгожая, але дурная - дай божа. Як толькi ўбачыла Васiля, то стала крычаць: "А чаму ў цябе вочы розныя: адно чырвонае, а другога няма? А чаму ў цябе валосы толькi на адной палове галавы?"...Васiль раззлуваўся, скiкнуў на воз, i згвалтаваў Ганну. Пасля чаго залез на каня, i паскакаў далей...
У поўдзень Васiль вярнуўся дамоў ледзь жывы, дагары гумай, i каня недзе згубiў. А конь проста 2 вядры бражкi выпiў, вось i прыснуў па дарозе. Ён вярнуўся толькi ранiцай.
А Васiль да ранiцы лактаў за свой дзень нараджэння. Ягоны малы брат, ляжаў у ложку, i стагнаў, бо ўчора наглытаўся таблетак(думаў што - вiтамiны), i пэўне хутка сканае. Да доктара не завязлi, бо конь недзе ўсю ноч бадзяўся. Ды i доктара ў вёсцы не было.
Пад вечар малы лунуў. Але нiхто гэтага не заўважыў, бо дзед ужо другi тыдзень плаваў у калодзежы. Пайшоў п'яны за вадой, ды ўвалiўся. А мацi пайшла шукаць яго, ды загуляла.
А Васiль павёў каня да бабкi-шаптухi кадзiраваць, бо вельмi накладна было гадаваць такога прапойцу, якi п'е вёдрамi. Прыйшлi да бабкi, а яна была ў запоi, бо людзi заўсёды расплачвалiся за паслугi самагонкай. Вось i Васiль паставiў пляшку на стол: "закадзiруй, бабуля, каня!" Бабка нешта пакрычала, бегаючы кругамi...I конь адкiнуў капыты...Васiль пакрыўдзiўся на старую, заплакаў i ўцёк. З гора насмактаўся самагонкi з Нiбыта-Iгнатам.
Праз 4 днi Васiль вярнуўся дахаты. У хаце ўжо смярдзела. Але Васiль не заходзiўшы, узяў касу, i пайшоў касiць сена.
Побач з яго пакосам знаходзiлася дзялка Ганны. На ёй зараз касiў хахаль мачыхi Ганны. Потым ужо прыехала Ганна разбiваць пакосы, ужо добра выпiўшы. Хахаль пайшоў дамоў, а Ганна засталася.
Калi надыйшоў вечар, то Ганна ўжо не магла дайсцi дамоў сама, ногi не цягнулi. А Васiль засеў у кустах, i жраў сала. Раптам у кусты завалiлася Ганна, нужду справiць. Бачыць: Васiль сала ўплятае: "дай мне" сказала яна. Васiль даў шкварачку... Потым яны разгаварылiся, Ганна папрасiла прабачэння за тое што абзывалася...I парачка правяла ў кустах цудоўную ноч.
Пасля гэтага Ганна i Васiль сустракалiся тут кожны дзень. Пакуль Васiля не забралi ў турму. Мiлiцыянт рашыў, што гэта Васiль пазабiваў усiх сваiх сваякоў.
I Ганна пачала пасля загульваць з Яўхiмам. Яўхiм быў "новым палешукам", у яго быў самаробны 600-ты верталёт, на якiм ён лётаў у горад. Яшчэ ў Яўхiма быў доўгi чуб, поўная галава перхацi, i квадратныя яйцы. Ганна выйшла за яго замуж, i нарадзiла дзвюх чарцянят.
...Праз 8 год вярнуўся з турмы Васiль. Ён ужо ведаў пра Ганну, газет начытаўся.
8 гадоў Васiль не брыўся, не мыўся, жраў аб'едкi што заставалiся ад снеданку мiлiцыянта. Прыходзiлася з голаду есцi i мух, якiя садзiлiся на вялiзную кучу кала, якую адложваў Васiль у сваёй клетцы за гады...
Выйшаў Васiль, i жанiўся на Манi. Яна была памерам 2 на 2 метры. Але Васiль з Ганнай зноў пачалi сустракацца, у Васiлёвым сарцiры. Хоць было цесна, ды прыемна.
...Потым прыляцелi ў вёску калектывiзатары. Сказалi што будуць рабiць калгас, так iм загадаў Ленiн. Але не ведалi палешукi хто такi Ленiн, i адказалi : "Ленiн ён, цi Наташкiн - фiг яму, у посным масле." Аттаўклi вяскоўцы гарадцкiх, ды ў балоце патапiлi...
***
Вельмi прыгожыя мары былi ў Мележа, але яны не збылiся. Паспрабаваў ён аднойчы пiўка паўлiтровачку, рызыкнуў, i памёр. Так i цяпер ляжыць ягоны шкiлет у хаце. З хаты зрабiлi музей. Любы жадаючы можа за 1000$ паглядзець. Але калi не хочаш, то можна i не плацiць, бо ахоўнiк заўсёды п'яны ляжыць каля ўвахода з шыльдай на грудзях: "Падайце, хто можа, 1000$ на пражытак!"
Канец.
Комментарии
Отправить комментарий